با توجه به تغییرات سریع در موتورهای خودرو و مدرن شدن جوامع از اینرو اطلاع مختصر و مفیدی پیرامون روانکارهای خودرو ارائه می شود تا سلامت موتور خودرو شما تامین گردد و امیدواریم که این مطلب مفید واقع شود.

روغن موتور یکی از اجزای حیاتی برای عملکرد صحیح موتور خودرو است. روانکارها به کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک موتور کمک می‌کنند و مانع سایش و فرسایش آن‌هامیشود. همچنین، روغن موتور نقش مهمی در خنک‌سازی موتور و جلوگیری از اکسیداسیون در دماهای بالا دارد.

وظایف مهم روانکار(روغن) موتور

1. روانکاری: کاهش اصطکاک و سایش بین قطعات متحرک موتور.
2. خنک‌کاری: جذب و انتقال حرارت از قطعات موتور.
3. تمیزکاری: جلوگیری از تشکیل رسوبات و لجن در موتور.
4. محافظت در برابر خوردگی: جلوگیری از زنگ‌زدگی و اکسیداسیون قطعات فلزی.

انواع روغن موتور براساس روغن پایه

1. روغن‌های معدنی: از نفت خام تولید می‌شوند و برای موتورهای قدیمی‌تر مناسب هستند.
2. روغن‌های سنتتیک: از ترکیبات شیمیایی ساخته می‌شوند و دارای خواص برتری مانند پایداری حرارتی و ویسکوزیته بهتر هستند.
3. روغن‌های نیمه‌سنتتیک: ترکیبی از روغن‌های معدنی و سنتتیک هستند و ویژگی‌های هر دو را دارند.

روغن معدنی

• منبع: از پالایش نفت خام به دست می‌آید.
• ویژگی‌ها: دارای مولکول‌های بزرگ‌تر و نامنظم‌تر است که می‌تواند باعث افزایش اصطکاک و سایش شود.
• کاربرد: بیشتر برای موتورهای قدیمی‌تر و خودروهایی که نیاز به روغن با ویسکوزیته بالاتر دارند، مناسب است.
• قیمت: معمولاً ارزان‌تر از روغن‌های سنتتیک است.

روغن سنتتیک

• منبع: از ترکیبات شیمیایی خاصی ساخته می‌شود که به طور مصنوعی تولید می‌شوند.
• ویژگی‌ها: دارای مولکول‌های یکنواخت و کوچک‌تر است که باعث کاهش اصطکاک و سایش می‌شود. همچنین، مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون و دماهای بالا دارد.
• کاربرد: برای موتورهای مدرن و خودروهایی که در شرایط سخت‌تری کار می‌کنند، مانند دماهای بالا یا ترافیک سنگین، مناسب است.
• قیمت: معمولاً گران‌تر از روغن‌های معدنی است، اما به دلیل طول عمر بیشتر و عملکرد بهتر، ممکن است در بلندمدت مقرون به صرفه‌تر باشد.

مزایای روغن موتور سنتتیک نسبت به روغن موتور معدنی

1. پایداری حرارتی بهتر: روغن‌های سنتتیک در دماهای بالا پایداری بیشتری دارند و کمتر تجزیه می‌شوند.
2. کاهش اصطکاک و سایش: به دلیل مولکول‌های یکنواخت‌تر، روغن‌های سنتتیک اصطکاک و سایش کمتری ایجاد می‌کنند.
3. عمر طولانی‌تر: روغن‌های سنتتیک نیاز به تعویض کمتری دارند و می‌توانند مدت زمان بیشتری در موتور باقی بمانند.
4. مقاومت در برابر اکسیداسیون: روغن‌های سنتتیک مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون و تشکیل رسوبات دارند.

برخی از اصطلاحات تخصصی مهم روانکار که در ذیل بررسی می نماییم:

ویسکوزیته(گرانروی): مقاومتی که یک روغن نسبت به جاری شدن به علت اصطکاک داخلی مولکول‌های آن از خود نشان می‌دهد، گرانروی (ویسکوزیته) نامیده می‌شود. گرانروی روغن با تغییر دمای آن، تغییر می‌کند و هر چه روغن گرم‌تر شود گرانروی آن هم کم‌تر می‌‌شود.
از این رو همواره باید گرانروی همراه با دمایی که گرانروی در آن دما اندازه‌گیری شده، قید شود. گرانروی روغن معمولاً در دمای ۴۰ و۱۰۰ درجه سانتی گراد اندازه گیری می‌شود.

ویسکوزیته روغن موتور باید با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع موتور انتخاب شود. برای مثال:

روغن 10W40 برای شرایط آب و هوایی متوسط و خودروهای معمولی مناسب است.

روغن 20W50برای شرایط آب و هوایی گرم و خودروهایی که در شرایط سنگین‌تری مانند کوهستان یا کشورهای گرم به کار می‌روند، مناسب است.

شاخص گرانروی: هر چه رقم شاخص گرانروی روغنی بزرگ‌تر باشد، در اثر تغییر دما گرانروی روغن کمتر تغییر می‌کند و بر عکس.

نقطه ریزش: پایین‌ترین دمایی است که روغن در آن هنوز سیال است و جاری می‌شود.

نقطه اشتعال: بالاترین دمایی است که در آن، روغن به اندازه کافی به بخار تبدیل می‌شود و با هوا یک مخلوط قابل اشتعال می‌سازد، به طوری که با نزدیک کردن شعله آتش، در یک لحظه مشتعل و سپس خاموش شود. این آزمون برای اندازه‌گیری میزان آتش گیری و فرّار بودن روغن صورت می‌گیرد.

طبقه بندی روغن های موتور بر اساس درجه بندی :SAE

این درجه بندی صرفاً بر مبنای گرانروی است. انجمن مهندسان خودرو SAE  (در آمریکا واقع شده است)  به دلیل اهمیت گرانروی، اساس طبقه بندی روغن های موتور را بر این ویژگی بنا نهاده است، به طوری که در این سیستم دو گروه ازدرجه گرانروی مورد تعریف قرار می گیرند. یک گروه دارای حرف (Winter)W و دیگری گروهی که بدون حرف W است. هرقدر عدد SAE بزرگ تر باشد، گرانروی روغن مربوطه هم بیشتر است. حرف W همراه عدد SAE معرف روغن هایی است که در محیط های سرد به کار می روند و گرانروی این روغن ها در گرما اهمیت ندارد.روغن هایی که حرف W در جلو آنها قید نشده است در محیط های گرم به کار می روند و گرانروی آنها در سرما اهمیت نخواهد داشت. مبنای دما برای محیط سرد °18- سانتی گراد و برای محیط گرم °100 سانتی گراد تعیین شده است.

روغن های تک درجه ای یا Mono grade

روغن های چند درجه ای یا Multi grade

روغن های ذکر شده در بالا نمونه ای از روغن های تک درجه ای بودند. روغن های چند درجه ای دلیل داشتن مواد افزودنی خاص در سرما (هنگام استارت موتور) مثل روغن های با گرانروی پایین(10 و 20) عمل می کنند و با گرم شدن موتور گرانروی آنها به حد گرانروی روغن های با گرانروی بالاتر 40 تا 50 می رسد. روغن های چند درجه ای از مخلوط کردن یک درصدمناسب از یک روغن با گرانروی کم با پلیمرهای بهبود دهنده شاخص گرانروی بدست می آیند.

بطور مثال روغن با علامت SAE 10W40 در درجه حرارت های پایینºC18-مانند روغن SAE10W عمل می کند اما در درجه حرارت بالا مانند روغن با گرانروی 40SAE Wعمل می کند.

شرایط انتخاب روغن موتور مناسب:

برای انتخاب روغن موتور مناسب، باید به نوع موتور، شرایط رانندگی، و توصیه‌های سازنده خودرو توجه کنید.استفاده از روغن موتور با ویسکوزیته مناسب و افزودنی های مورد نیاز می تواند به بهبود عملکرد و افزایش عمر موتور کمک کند.

توصیه‌های سازنده خودرو

همیشه به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و از توصیه‌های سازنده خودرو برای انتخاب روغن موتور استفاده کنید. این توصیه‌ها شامل نوع روغن، ویسکوزیته، و سطح کیفی مورد نیاز است.

شرایط رانندگی: اگر خودرویتان در شرایط سختی مانند ترافیک سنگین یا دماهای بالا کار می‌کند، استفاده از روغن‌های سنتتیک با پایداری حرارتی بالا توصیه می‌شود

برندهای معتبر: استفاده از برندهای معتبر و شناخته‌شده می‌تواند به اطمینان از کیفیت روغن موتور کمک کند. برخی از برندهای معروف شامل بهران، پارس، اسپیدی، ایرانول، هستند.

زمان تعویض روغن موتور: تعویض روغن موتور باید بر اساس توصیه‌های سازنده خودرو و شرایط رانندگی انجام شود. به طور کلی، تعویض روغن هر 5,000 تا 10,000 کیلومتر یا هر 6 ماه یک‌بار توصیه می‌شود.

تعویض روغن موتور یکی از مهم‌ترین وظایف نگهداری خودرو است که به حفظ عملکرد بهینه موتور و افزایش عمر آن کمک می‌کند. در متن زیر به بررسی زمان مناسب تعویض روغن موتور، مراحل انجام آن و نکات مهم مرتبط با این فرآیند می‌پردازیم.

زمان مناسب تعویض روغن موتور

زمان تعویض روغن موتور به نوع روغن و شرایط رانندگی بستگی دارد. به طور کلی، توصیه می‌شود روغن موتور هر 5,000 تا 10,000 کیلومتر یا هر 6 ماه یک‌بار تعویض شود. اگر از روغن‌های سنتتیک استفاده می‌کنید، ممکن است این فاصله زمانی بیشتر باشد.

مراحل تعویض روغن موتور

آماده‌سازی:  خودرو را در سطح صاف پارک کنید و موتور را خاموش کنید. مطمئن شوید که موتور خنک شده است.

تخلیه روغن قدیمی:  پیچ تخلیه روغن را باز کنید و روغن قدیمی را در ظرف مناسب تخلیه کنید.

تعویض فیلتر روغن:  فیلتر روغن قدیمی را بردارید و فیلتر جدید را نصب کنید.

پر کردن روغن جدید:  پیچ تخلیه را ببندید و روغن جدید را به موتور اضافه کنید. سطح روغن را با استفاده از میله اندازه‌گیری بررسی کنید.

بررسی نهایی:  موتور را روشن کنید و مطمئن شوید که هیچ نشتی وجود ندارد و سطح روغن مناسب است.

نکات مهم:

همیشه از روغن موتور با ویسکوزیته و مشخصات توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.

فیلتر روغن را در هر تعویض روغن تعویض کنید تا از ورود آلودگی‌ها به موتور جلوگیری شود.

پس از تعویض روغن، سطح روغن را به طور منظم بررسی کنید و در صورت نیاز، روغن را اضافه کنید( سرریز کردن)

مطلب فوق بصورت مختصر اطلاعاتی پیرامون روغن موتور ارائه گردیده و در صورت نیاز اطلاعات تخصصی انواع روانکارها و بخصوص روغن موتور می توانید با شماره 01732147200 حاصل نمایید.